Dankzij bouwteam-aanpak proeftuin voor innovaties

De Kiltunnel (geopend in 1977) verbindt Dordrecht met de Hoeksche Waard. Deze belangrijke verkeersader is een van de oudste onderwatertunnels van Nederland. En een van de drukste, met meer dan vier miljoen automobilisten en (brom)fietsers per jaar. In 2021 en 2022 kreeg de Kiltunnel een grote onderhoudsbeurt en een duurzame makeover, uitgevoerd door Mourik Infra en SWARCO Mobility Nederland, samen de combinatie sKILs. We waren dankzij de bouwteam-aanpak betrokken vanaf het ontwerpproces. De uitgangspunten: veiligheid, bereikbaarheid en gebruikscomfort. Maar dit onderhoudsproject werd ook een heuse proeftuin voor duurzame innovaties. 

De ambitie: veiliger en duurzamer dan ooit

De aanleiding voor het groot onderhoud was de staat van een aantal verkeers- en tunneltechnische installaties. Deze waren na jaren trouwe dienst toe aan vervanging. Het Wegschap Tunnel Dordtse Kil wilde van de gelegenheid gebruikmaken om de tunnel, inclusief het tolplein, future-proof te maken en de verkeersveiligheid te verbeteren. Dat betekende bijvoorbeeld betonrenovatie, nieuwe coating in de tunnel en opnieuw asfalteren, verbetering van de veiligheid in en rond de tunnel en op toeleidende wegen, een extra tolstraat in beide richtingen, moderne technologie en een gloednieuw kantoor. 

We hebben meer dan 15 innovatieve maatregelen getroffen op het gebied van emissiebeperking, vergroening van gebouwen en het energieverbruik, circulaire materialen en een materialenpaspoort, plus extra aandacht voor de gezondheid en het welzijn van medewerkers. Bijvoorbeeld: er liggen 384 zonnepanelen op het dak van het kantoor, witte dakbitumen met CO2-absorberende mineralen reflecteren het licht en verhogen zo het rendement van de zonnepanelen en de PV-installatie. En de uitstoot van uitlaatgassen en slijtagedeeltjes van het asfalt en banden wordt bij de tunnelmonden afgevangen door een ioniserende fijnstof-unit. Dit zorgt voor 50% minder emissie. 

De uitdaging: complexiteit en korte doorlooptijden

Deze diversiteit aan werkzaamheden was enorm: bouw- en verkeerskundig, civiel, infra en installaties, met een aantal technische hoogstandjes, zoals de tolpoort-technologie, energiebesparing en tunneltechniek. En dan ook nog in een tunnel die open moest blijven voor verkeer. In twee periodes van elk acht weken hebben we al het werk uitgevoerd, met twee gedeeltelijke weekendafsluitingen voor respectievelijk de noord- en zuidkant van de tunnel. Bijzonder was het inhijsen van de loopbruggen over de weg op 9 meter hoogte na maanden van voorbereiding. In één weekend, gigantische elementen van 27 meter lang en 45 ton zwaar, een enorme kraan, publiek erbij: letterlijk en figuurlijk een hoogtepunt.

Deze ‘onderhoudsbeurt’ is feitelijk een complete upgrade van een van de belangrijkste verkeersverbindingen in Nederland. Die upgrade hebben we binnen de tijd gerealiseerd onder stevige tijdsdruk, ondanks corona en tekorten aan materiaal door de oorlog in Oekraïne. Het resultaat mag er zijn. De levensduur van de tunnel is substantieel verlengd en de veiligheid is enorm verbeterd; voor de weggebruikers op de toeleidende wegen, in de tunnel, op het tolplein, op de roltrappen en met veiligere arbeidsomstandigheden voor de medewerkers van de Kiltunnel. De Kiltunnel heeft nu meer capaciteit en betere doorstroming, onder andere door verbreding naar twee keer vijf rijbanen en een nieuw, geavanceerd tolplein. De onderhouds- en beheerkosten zijn lager geworden en de tunnel is duurzamer dan ooit, met een drastische vermindering van de CO2-uitstoot.